Wentylacja mechaniczna w odróżnieniu od wentylacji grawitacyjnej pozwala użytkownikowi systemu regulować ilość świeżego powietrza dostarczanego do budynku oraz kontrolować poziom wilgoci. Ogromnym plusem wentylacji mechanicznej jest możliwość zastosowania odzysku ciepła (rekuperacja) co pozwala znacząco zmniejszyć koszty ogrzewania pomieszczeń oraz podnosi jakości powietrza, którym oddychamy.
Zasada działania wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (rekuperacji)
System wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (potocznie zwanej rekuperacją) składa się z kilku elementów.
czerpnia – pobiera świeże powietrze z zewnątrz i dostarcza je do centrali wentylacyjnej.
centrala wentylacyjna z wymiennikiem ciepła (rekuperator) – serce systemu, to w niej następuję obróbka powietrza. Składa się z wymiennika, za pomocą którego wyciągane z budynku zużyte powietrze oddaje swoje ciepło nawiewanemu z zewnątrz świeżemu.
system kanałów nawiewnych – doprowadza ogrzane w centrali świeże powietrze do pomieszczeń użytkowych czystych takich jak: salon, sypialnie, pokoje dzienne, gabinety, biura, sale bankietowe i konferencyjne.
system kanałów wywiewnych – jego zadaniem jest transport powietrza z tzw. pomieszczeń brudnych takich jak: łazienki, kuchnie, garderoby, toalety, spiżarnia. W przypadku większych obiektów anemostaty wywiewne mogą być montowane także w pomieszczeniach użytkowych czystych. Z takim przypadkiem można się z spotkać gdy pokoje mają duża kubaturę lub ilość pomieszczeń mieszkalnych jest dużo większa od ilości pomieszczeń pomocniczych i higieniczno-sanitarnych. Jego rolą jest doprowadzenie zużytego powietrza do centrali.
wyrzutnia – jej rolą jest odprowadzenie „zużytego” powietrza z centrali na zewnątrz budynku. Montowana jest w ścianie budynku, na dachu lub w terenie (wyrzutnia terenowa).
Ruch powietrza świeżego po całym budynku i przedostawanie się go z miejsc nawiewu do miejsc wyciągu odbywa się z wykorzystaniem szczelin pod drzwiami oraz kratek w nich zamontowanych.
GWC – gruntowy wymiennik ciepła – co to takiego?
Dodatkowym elementem centrali wentylacyjnej z odzyskiem ciepła może być gruntowy wymiennik ciepła.
Jest to rozwiązanie wspomagające pracę centrali, najbardziej doceniane przy dużych różnicach temperatury między budynkiem a otoczeniem (minusowe temperatury zimą, upalne lata).Temperatura powietrza dostarczanego do centrali z takiego wymiennika oscyluje w granicach 6°C zimą i 10°C latem.
Do wyboru mamy dwie główne grupy gruntowych wymienników ciepła:
1. Do pierwszej grupy należą rozwiązania, w których powietrze pełni rolę medium przekazującego ciepło:
- rurowe ( powietrze transportowane jest specjalną rurą)
- płytowe ( powietrze transportowane jest przez strukturę płytową)
- żwirowe (powietrze transportowane jest przez odpowiednio ułożone warstwy kamieni)
2. W drugiej grupie, ciepło pobierane z gruntu najpierw przekazywane jest do zamkniętego układu z roztworem glikolu, a dopiero w dalszym etapie, w wymienniku, ciepło oddawane jest do powietrza dostarczane do centrali wentylacyjnej.
Warto w tym miejscu wspomnieć, iż mimo, że gruntowy wymiennik ciepła znacząco wspomaga i poprawia parametry powietrza dostarczanego do rekuperatora to nie zastąpi nam tradycyjnego systemu ogrzewania zimą i klimatyzacji latem.
Jak wybrać rekuperator?
Wybierając rekuperator powinniśmy kierować się ilością powietrza jaką musimy dostarczyć do naszego domu lub biura, aby zapewnić komfort osobom na co dzień w nim przebywającym. Ilość świeżego powietrza jaka powinna być dostarczana do pomieszczeń zależy od ilości osób w nich się znajdujących oraz od ich przeznaczenia.
Równie ważnym parametrem, który pozwoli nam porównać centrale różnych producentów jest jej sprawność odzysku ciepła. Im wyższa sprawność tym wyższa temperatura powietrza nawiewanego do budynku bez konieczności stosowania dodatkowych nagrzewnic pierwotnych lub wtórnych, a co za tym idzie większa oszczędność na kosztach ogrzewania.
Pamiętajmy, żeby porównując urządzenia, zwrócić uwagę czy podawane parametry dotyczą sprawności całego rekuperatora czy samego wymiennika, ponieważ oprócz wymiennika w centrali wpływ na temperaturę powietrza mają również inne zamontowane elementy np. wentylatory.
Sprawność rekuperatora zmienia się także wraz ze zmianą stosunku powietrza nawiewanego do wywiewanego, a zatem porównując centrale, należy posługiwać się wskaźnikiem sprawności podanym dla takich samych wartości strumienia powietrza nawiewanego i wywiewanego oraz jednakowych wartościach powietrza zewnętrznego i wewnętrznego.
Podobna sytuacja ma miejsce przy porównywaniu wydatku (czyli ilości) powietrza jaki dana centrala ma za zadanie dostarczyć do budynku. Należy zwrócić uwagę czy producenci podają te wielkości przy takim samym poziomie oporów (np. przy 100Pa) w przepływie powietrza.
Ile kosztuje rekuperator? Jaka jest cena rekuperacji?
Jeśli rekuperację uwzględnimy już na etapie projektowania budynku, może się okazać, że jej koszt jest dużo niższy niż się spodziewamy, a to za sprawą chociażby braku kosztów alternatywnych takich jak brak konieczności budowy części kominów wentylacyjnych (oszczędność rzędu 7-12 tysięcy złotych).
Jeśli już mówimy o cenie rekuperacji mowa to łączny koszt zakupy oraz montażu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła może się wahać w granicach od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy złotych. Ta kwota zależy od ceny rekuperatora, wielkości i przeznaczenia budynku oraz funkcji jakie chcemy żeby nasza wentylacja spełniała.
Ceny rekuperatorów oscylują w granicach od kilku do kilkunastu tysięcy złotych. Centrale o lepszych parametrach i większej sprawności wymiany ciepła będą droższe, jednakże znacząco przyczynią się do większej oszczędności energii, przy jednoczesnym zmniejszeniu kosztów ogrzewania budynku.
W analogiczny sposób możemy podejść do decyzji o zakupie i instalacji gruntowego wymiennika ciepła. Podnosimy jednorazowy koszt inwestycji, jednakże długofalowo ograniczamy koszty energii elektrycznej potrzebnej do zasilenia nagrzewnicy pierwotnej lub wtórnej zamontowanej w rekuperatorze. Zimą GWC możemy wykorzystać jako dodatkowy system antyzamrożeniowy, a latem przyjemnie schłodzi powietrze nawiewane do pomieszczeń, dzięki czemu pozwala również obniżyć koszty klimatyzacji. Podsumowując decyzja o montażu rekuperacji może nam się zwrócić w przyszłości, a już od teraz możemy się cieszyć świeżym i czystym powietrzem.